علیرضا زمانی (زاده ۲۱ دی ۱۳۷۲ تهران)
جانورشناس ایرانی و پژوهشگر در زمینهٔ
ردهبندی
عنکبوتها است.
از دوران کودکی علاقهمند به طبیعت و موجودات زنده بوده، ولی از آن میان عنکبوتها همواره برایش جذابیت بیشتری داشتند.[۷]
[۸]
به خاطر این علاقه، از دوران کودکی اقدام به جمعآوری نمونههای مختلف و نگهداری از آنها میکرد؛ تا این که در دوره دبیرستان بهطور اتفاقی گونهای از عنکبوتها را پیدا نمود که از نظر پزشکی دارای گزشی خطرناک بوده و گزارشی از حضور آن در ایران وجود نداشت. پیدا کردن اینگونه بهخصوص و تشویقهای دبیر زیستشناسیاش باعث شد که برای مطالعه جدی پراکنش و طبقهبندی عنکبوتهای ایران، وارد رشته زیستشناسی جانوری در دانشگاه تهران شود.[۹]
او در اضافه شدن بیش از ۲۵۰ آرایه (
خانواده،
جنس و
گونه) به سیاههٔ عنکبوتهای ایران همکاری داشته (از جمله ۲ گونهٔ واجد اهمیت پزشکی
عنکبوت منزوی مدیترانهای و
عنکبوت بیوهٔ مدور)[۱۰]
[۱۱]
[۱۲]
[۱۳]
[۱۴]
[۱۵]
[۱۶]
[۱۷]
و تعدادی گونهٔ ناشناخته برای علم را توصیف کردهاست،[۱۳]
[۱۸]
[۱۹]
[۲۰]
[۲۱]
[۲۲]
که از میان آنها دو گونه به نام بازیگران نقش
مرد عنکبوتی،
توبی مگوایر و
اندرو گارفیلد، و
گونه دیگری به نام آراگوگ، عنکبوت افسانهای سری کتابهای
هری پاترنامگذاری شده بودند.[۲۳]
[۲۴]
[۲۵]
[۲۶]
همچنین، زمانی در قسمت ۳۰ از فصل سوم برنامهٔ
خندوانه از نامگذاری یک گونهٔ جدید از عنکبوتها به افتخار
رامبد جوان به نام
عنکبوت میرشکار رامبد جوان توسط وی و همکارانش خبر داد.[۲۷]
پیش از این در سال ۲۰۱۴، یک گونه عنکبوت بومی انحصاری ایران، توسط عنکبوت شناسان روس، یوری ماروسیک و میخائیل اوملکو به افتخار وی به نام
عنکبوت قیف تنک زمانی، با
نام علمی Tegenaria zamanii نام گذاری شده بود.[۲۸]
زمانی، علاوه بر تألیف دو کتاب و چندین مقاله با
داوری همتا،[۱۵]
[۲۹]
[۳۰]
[۳۱]
مسئول هماهنگ کنندهٔ
بانک اطلاعاتی ایران در پروژهٔ کاتالوگ عنکبوتهای جهان واقع در موزهٔ
تاریخ طبیعی برن (سوئیس) بوده[۳۲]
و در مدیریت بانک اطلاعاتی عنکبوتهای ایران نیز همکاری دارد[۳۳]
؛ همچنین، زمانی برای مدت کوتاهی در موزهٔ ملی جانورشناسی واقع در مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور به انتظام نمونههای عنکبوتیان پرداختهاست.[۳۴]
علاوه بر عضویت در انجمنهای بینالمللی متعدد، زمانی عضو هیئت مدیرهٔ گروه جانورشناسان فلات پارس، انستیتو مجازی تاکسونومی عنکبوتها و بورد علمی دو ژورنال بینالمللی نیز میباشد.[۳۵]
[۳۶]
[۳۷]
[۳۸]
از تألیفات ایشان میتوان به کتاب راهنمای میدانی عنکبوتها و عقربهای ایران اشاره نمود، که نخستین کتاب راهنمای میدانی
عنکبوتیان در
خاورمیانه است.[۳۹]
درباره این سایت